Youtube και πνευματικα δικαιωματα

Κλείνοντας φέτος 12 χρονια στο youtube θέλω να προειδοποιήσω τους νεότερους για κάποια θεματα.

Πριν λίγο καιρό είχαμε ανεβάσει μια μικρη παρωδία με το μπομπ σφουγγαράκη. Ξαφνικά μετά από 5 μήνες μας μπλοκαρουν το βίντεο. Έκανα τις ενστασεις που σε αφήνει να κάνεις για να διαμαρτυρηθείς και μας τιμώρησαν το λογαριασμό με "copyright strike", λεγοντας ότι αν ξαναγίνει δε μπορούμε να ανεβάσουμε άλλα βίντεο και μετά θα μας σβήσουν και το κανάλι. 

Όταν πας να ζητήσεις να σου ξανανεβασουν το βίντεο σε βομβαρδίζουν με απειλές ότι παραβιάζεις το νόμο και ότι θα σε πάει η εταιρεία στα δικαστήρια. Και γενικά κάνουν ότι μπορούν να σε τρομοκρατήσουν. Επιπλέον διαπίστωνω ότι σου στοχοποιούν το κανάλι. Σήμερα είδα ότι μας μπλοκάρανε ένα βίντεο που είχα ανεβάσει πριν 2 χρόνια γιατί είχε μέσα 20" από μπομπ σφουγγαράκη.

Κανονικά το youtube έχει κανονισμούς που θέτει κάθε εταιρεία για το πόση διάρκεια μπορεί να έχει ένα βίντεο χωρίς να σου κάνει θέμα για copyright. Διαπιστώνω ότι αυτοί οι κανονισμοί δεν έχουν σημασία αν γίνεις στόχος σε "κάτοχο" πνευματικών δικαιωμάτων. Για να είμαστε ακριβείς μπορούν να σου σβήσουν ότι θέλουν και δεν έχεις κανένα δικαίωμα να αμυνθείς.

Πριν 3 χρόνια μας έσβησαν το Σάιμον Γκρέτσια γιατί σε 16 λεπτά βίντεο χρησιμοποιήσαμε 30" κλασική μουσική ("Στο Παλάτι του Βασιλιά του Βουνού" του Γκριγκ). Οταν έκανα ένσταση μου είπαν ότι έχουν συμβόλαιο με την εταιρεία να μην ξανανεβαίνουν τα βίντεο που κατεβάζουν αυτοί. Ψάχνοντας το είδα ότι αν έπαιζες το κομμάτι αυτό στο πιάνο στο youtube θα σου το σβήνανε. Τo youtube φερόταν πάντα έτσι όσο το θυμάμαι. Σε ορισμένες περιπτώσεις κάνοντας ένσταση μπορεί να σε αφήσουν ήσυχο αλλά γενικά κάνουν ότι θέλουν και εμείς δεν έχουμε δικαιώματα.

Κατ' αρχήν, όσο τρέλο κι αν ακόυγεται μετά από τόσα χρόνια με αυτή την πολιτική, βασικά το youtube κάνει παρανομία, όχι αυτοί που κάνουν παρωδίες και fandubs.

Ας παρουμε το πιο τρανταχτό παράδειγμα που είναι η κλασική μουσική. Κάτι που γράφτηκε πριν 100 χρόνια έχει σχεδόν πάντα ληγμένο copyright και κανείς δεν έχει νομικά δικαιώματα πάνω του. Γιατί συμβαίνει όλο αυτό; Η δισκογραφική εταιρεία που ηχογράφησε το κομμάτι έχει δικαιώματα στη δική της μουσική εκτέλεση. Οπότε τη στέλνει στο youtube να την υπερασπιστεί. To youtube τη βάζει στο ρομπότ να μπλοκάρει καθε βίντεο που ΜΟΙΑΖΕΙ με αυτή τη μουσική, που φυσικά είναι οποιαδήποτε άλλη εκτέλεση του ίδιου κομματιού. Και επειδή φυσικά τα βίντεο είναι εκατομμύρια ποτε δε θα μπουν στον κόπο να κοιτάξουν αν όντως είναι η ίδια εκτέλεση. Με την ευκαιρία όμως η δισκογραφική φερεται λες και της ανήκει η μουσική σύνθεση. Σε τέτοιες περιπτώσεις αν κάποιος πήγαινε στο δικαστήριο ενάντια στο youtube ή στην εταιρεία θα κέρδιζε. Υποθέτωντας βέβαια ότι έχει να πληρώσει δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε δικηγόρους και θέλει να τα βάλει με τεράστιες πολυεθνικές.

Ας πάρουμε την περίπτωση του μπομπ σφουγγαράκη και θα καταλάβετε περισσότερο τι παίζει από πίσω. Η ίδια εταιρεία που μας έσβησε τα βίντεο, στην οποία ανήκει ο μπομπ σφουγγαράκης, κυνηγούσε το youtube χρόνια για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων.
(https://en.wikipedia.org/wiki/Viacom_International_Inc._v._YouTube,_Inc.).
Γιατί να ρισκάρουν να τα βάλουν με κάποιον που στ'αλήθεια θα τους πάει στο δικαστήριο; Για να είναι καλλυμένοι σβήνουν τα πάντα.

Νομικά όμως άλλο να κάνεις παρωδίες άλλο να ανεβάζεις τα επεισόδια του μπομπ σφουγγαράκη ολόκληρα και χωρίς αλλαγές. Και άλλο ενάμισι λεπτό άλλο 20 ώρες βίντεο. Επίσης άλλο το αυτούσιο βίντεο άλλο να το έχεις αλλάξει. Η εταιρεία έκανε δικαστήρια γιατί τα ολόκληρα επεισόδια στο youtube την έκαναν να χάνει λεφτά. Η Κυδωνίαι Φιλμ και τόσοι άλλοι κάνουμε κάτι που δεν τους επιρρεάζει (πόσο μάλλον που τους κάνει διαφήμιση). Επίσης, εμείς, αντίθετα από το youtube, δεν βγάζουμε χρήματα από αυτό. Έχουμε μάλιστα να καυχηθούμε ότι στα 14 χρόνια της Κυδωνίαι Φιλμ δεν είσπράξαμε από το κοινό μας ούτε ένα ευρώ για να καλύψουμε καν τα έξοδα μας, ούτε καν ως δωρεά.

Αντίθετα το youtube βάζει με το ζόρι διαφημίσεις στα βίντεό μας και βγάζει αυτό λέφτά από τα δικα μας έργα. Και προσπαθεί να βάλει εμάς και κάθε άλλο ερασιτέχνη στην ψυχολογία "Σε παρακαλώ μεγάλο youtube, ξέρω ότι είμαι άδικος και παράνομος, αλλά επέτρεψέ μου να σου δώσω τη δουλειά που έκανα τσάμπα να βγάλεις λεφτά από αυτήν." Μιλάμε η σκηνή είναι για να την κάνεις καρτούν.

Ο νόμος εξασφαλίζει σε όλους μας το δικαίωμα να εκφραστούμε και το δικαίωμα να εκφράσουμε γνώμη και να φτιάξουμε παρωδίες για οτιδήποτε προστατεύεται από "πνευματικά δικαιώματα", μέσα φυσικά σε κάποια όρια και με τον πρέποντα σεβασμό. Ο νόμος που επιβάλλει το youtube είναι το δίκαιο του ισχυροτέρου. 

Επίσης, για να μη μπερδευόμαστε: Άλλος ειναι ο δημιουργός του έργου, άλλος ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων και ΑΛΛΟΣ είναι αυτός που αποφασίζει αν θα σου σβήσει το βίντεο στο youtube λογω copyright. Ο καλλιτέχνης μπορεί άνετα να γίνει στόχος στο youtube για την ίδια του τη δημιουργία.

Το youtube θέλει τους χρήστες να βλέπουν μόνο βίντεο και να αφήνουν μονο τις μεγαλοεταιρείες να ανεβάζουν. Για τον ίδιο λόγο ανεβάσαν κατά πολύ τις απαιτήσεις για να γίνεις "partner" ενώ ταυτόχρονα θάβουν τα βίντεο των μικρών καναλιών από το search. Οι μεγάλες εταιρείς μπορούν να αμυνθούν οπότε τους φέρονται αλλιώς. Επιπλέον οι μεγάλες εταιρείες (χρυσο)πληρώνουν άδειες για να ανεβάσουν υλικό με copyright.

Που θέλω να καταλήξω και γιατί τα γράφω όλα αυτα:

Όποιος θέλει να φτιάξει δικά του βίντεο για το κέφι του να ξέρει ότι το youtube είναι ανοικτά εχθρικό απέναντί του. Όχι γιατί είναι ένα τέρας από την κόλαση, απλά γιατί έτσι το βολεύει.

Το κύριο πρόβλημα είναι ο ψυχολογικός πόλεμος. Δεν τους φτάνει να σου σβήνουν τα βίντεο, σε βάζουν να δεις με το ζόρι τα βίντεό τους με το "copyright school" και να σε πεθάνουν στις απειλές που τόλμησες να δημοσιεύσεις κάτι. Όποιος ανεβάσει οτιδήποτε για το youtube ειναι πειρατής.

Πρώτον, μην τους αφήνετε να σας τρομάξουν. Όλα όσα μας λένε είναι κούφιες απειλές. Ξέρω μόνο περιπτώσεις που πήγε εταιρεία στο δικαστήριο κάποιον γιατί έφτιαξε εμπορική παρωδια (κάποιες φορές έχασαν, κάποιες κερδισαν). Δεν γνωρίζω περίπτωση δικαστηρίου που να έγινε για μη κερδοσκοπική παρωδία. Το χειρότερο που ξέρω να έχει γίνει είναι να στείλουν εξώδικο ("σβήστα όλα ή πάμε για δίκη"). Αν κάποιος ξέρει κάτι διαφορετικο ας με ενημερώσει.

Δεύτερον, και πολύ σημάντικό. Να έχετε δική σας ιστοσελίδα, έστω και ενα απλό blog. Γιατί να είστε στο έλεος του youtube για το αν υπάρχετε ή όχι; Έχετε το κανάλι σας εκεί αλλά να κατευθύνετε το κοινό σας έξω από αυτό ώστε να ξέρουν ότι δεν σταματήσατε να βγάζετε βίντεο απλά επειδή έκλεισε το κανάλι (Την είχαμε πατήσει έτσι παλιότερα γιατί δεν διαφημίσαμε αρκετά το kydoniai.com στο youtube).

Τρίτον, υπάρχουν κι άλλες σελίδες που φιλοξενούν βίντεο όπως το youtube, και δεν είναι άδειες. Το youtube δεν έχει το μονοπώλιο, απλά έχει τα περισσότερα views. Βεβαίως κανένα δεν το εμπιστεύεσαι για πάντα. Ήμασταν χρόνια στο dailymotion, τους κάναν κι αυτωνών δικαστήρια και τώρα φέρεται σαν το youtube. Το vimeo μας έσβησε το λογαριασμό χωρίς καμία προειδοποίηση. Το σημαντίκο είναι να μη στηρίζεστε σε κανένα απο αυτά τα σάιτς αποκλειστικά γιατί μπορούν αρχίσουν να κάνουν τα ίδια. 

(Επίσης μακριά απο το stupidvideos, δεν έχεις το δικαίωμα να σβήσεις τα ίδια σου τα βίντεο ακόμα κι αν σβήσεις το κανάλι σου. Οι όροι τους λένε οτι με το που το ανεβαζεις τους δίνεις μια αδεια η οποία ειναι "perpetual and irrevokable". Από τότε ψάχνω πάντα τις λέξεις αυτές στους όρους να μην έχω εκπλήξεις. Παλιότερα ήταν το ίδιο για τις φωτογραφιες στο facebook.)

Τέταρτον, αν δεν σας αρέσουν οι διαφημίσεις στο youtube μπορείτε να τις ξεφορτωθείτε εγκαθιστόντας αυτό https://ublockorigin.com/ το οποίο λύνει το πρόβλημα μια και καλή. Και μην τους αφήνετε να σας βάλουν τύψεις, οι διαφημίσεις αυτές είναι όλα έσοδα στο youtube για τα βίντεο που δίνουμε εμείς τσάμπα, εκτός από τα μεγάλα κανάλια ("partners"), στα οποία ενα μέρος το παίρνει το youtube και ένα μέρος το παίρνει η εταιρεία.

Πέμπτον, να ξέρετε ότι όλα τα κόλπα του στυλ να βάζεις το βίντεο σου σε ενα μικρό πλαίσιο στη γωνία της οθόνης ή να ανεβάζεις σε κομματάκια τα βίντεο δουλεύουν μόνο για τα ρομπότ. Το youtube έχει moderators που ψάχνουν με βάσει λέξεις κλειδιά και σβήνουν τα πάντα. Αν βέβαια δεν βάλεις στον τίτλο το όνομα του αρχικού καρτούν και ξεφύγεις από τα ρομπότ μπορεί να μη σε σβήσουν ποτέ. Ταυτόχρονα όμως δεν θα έχεις views. 

(Με άλλα λόγια: "Εμένα φίλε με λένε Καραγκιόζη, δε με τρομάζουνε μασόνοι και μαφιόζοι, φοβάμαι μόνο κάθε πολισμάνο, μη με τσακώσει στην κουτσουκέλα πάνω.")
EDIT: Ξανανεβάζοντας το μπομπ φαίνεται πως το όριο είναι στο σύνολο της διάρκειας ολου του βίντεο ανεξαρτήτως του πόσο μπομπ σφουγγαράκη περιέχει. Ένα βίντεο 29" με μπομπ σφουγγαράκη θα το εντοπίσουν και δε θα το μπλοκάρουν, ενω το ίδιο, αν έχει άλλα 10" με credits σε μαυρο φόντο το μπλοκάρουν.

Ξέρω πολλούς που δημιουργούν στο youtube και μου αρέσουν πολύ αυτά που κάνουν. Έχω δει ότι αντιμετωπίζουν τα ίδια θέματα με μας. Έχω να σας πω: μην αφήνετε το καθεστώς του ίντερνετ να σας κόψει τη δημιουργικότητα, αλλά επίσης μην κοπανάτε το κεφάλι σας στον τοίχο. Αν το youtube δε μας θέλει, θα το χρησιμοποιούμε για να μας βρει ο κόσμος και θα ανεβάσουμε τα έργα μας αλλού!

Η Κυδωνίαι Φιλμ ξεκίνησε πριν το youtube και δεν τους είχαμε ανάγκη. Πριν μοιράζαμε DVD. Αύριο θα βρούμε κάτι άλλο. 


Simon Grecias